Szkoła, kształtująca człowieka od najmłodszych lat niestety, często nieświadomie powiela i utrwala kolejne tradycyjne wzorce. Przypisuje się dzieciom stereotypowe role. Nauczyciele i nauczycielki z większą pobłażliwością podchodzą do złego zachowania chłopców. Dziewczynkom niemal od razu sugeruje się, że im czegoś nie wypada.
Projektowanie otwartych terenów przyszkolnych, ogranicza się do zaprojektowania centralnych ich części, umieszczając tam boiska futbolowe, a sama nazwa miejsca, które ma służyć rekreacji i aktywności dla dzieci szkolnych czyli “boisko” determinuje sposób myślenia o tej przestrzeni.
Nie dziwi więc, że zdecydowana większość szkół została zaprojektowana przez futbolocentryczny układ placu zabaw. Zajmowanie i użytkowanie przestrzeni centralnych, czyli tych uważanych za najbardziej wartościowe odbywa się zgodnie z hierarchią władzy, w której są ci, którzy mają prawo do tej przestrzeni i ci, którzy tych praw nie mają i automatycznie zostają z niej wykluczeni.
Owe Boisko szkolne to pierwsza publiczna przestrzeń dla dzieci, w której uczą się współdziałania, współżycia w społeczności i organizowania, poza ścisłą kontrolą dorosłych. Zasady są tutaj mniej sztywne niż w klasie, dlatego w tej przestrzeni można doskonale dostrzec narzucane stereotypowe role płciowe społeczne i kulturowe.
Aby to zmienić musimy pracować w sposób koedukacyjny aby nie ograniczać wyrażania wolności i różnorodności.
Na zaproszenie biura Anna Miller Architekci opracowałyśmy wytyczne do pierwszego niefutbolocentrycznego projektu przestrzeni przyszkolnej w SP nr 3 w Żyrardowie.
Dzieci mają ogromną potrzebę decydowania o sobie i o swojej przestrzeni. Już od najmłodszych lat chcą być wolne. Dlatego przestrzeń, która daje im poczucie sprawczości a w efekcie sprawiedliwości i wolności, zaowocuje zdrowszymi nawykami, akceptacją i tolerancją. Możliwość wpływania na przestrzeń i obserwowanie efektów i konsekwencji swoich wyborów doprowadzi do umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych, a tym samym do zminimalizowania przemocy.
OŚ CZASU PROJEKTU
I ETAP / poznajemy
SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W ŻYRARDOWIE NIE POSIADA OBECNIE PRZESTRZENI PUBLICZNEJ. JEJ NAMIASTKĄ JEST BETONOWY PLAC, KTÓRY PEŁNI JEDNOCZEŚNIE FUNKCJĘ BOISKA. BOISKO SZKOLNE JEST PIERWSZĄ PUBLICZNĄ PRZESTRZENIĄ W KTÓREJ DZIECI UCZĄ SIĘ WSPÓŁDZIAŁANIA I ORGANIZOWANIA POZA KONTROLĄ RODZICÓW. ZASADY SĄ TUTAJ MNIEJ SZTYWNE NIŻ W KLASIE I DLATEGO W TEJ PRZESTRZENI MOŻNA DOSTRZEC ROLE PŁCIOWE SPOŁECZNE I KULTUROWE.
1 ETAP / ROZMOWY Z PEDAGOGAMI
2 etap / poznajemy
ZAPREZENTOWANO NAUCZYCIELOM I PEDAGOGOM SZKOLNYM TEMAT RÓWNOPRAWNEGO PLACU ZABAW. CZYM JEST PRZESTRZEŃ RÓWNOPRAWNA, PORUSZONO TEMAT PŁCI W UŻYTKOWANIU I ZAJMOWANIU PRZESTRZENI. NASTĘPNIE NAUCZYCIELE WYPEŁNILI ANKIETY DOTYCZĄCE UCZNIÓW, ICH AKTYWNOŚCI, SPOSOBU ZACHOWANIA I SPĘDZANIA CZASU ORAZ EWENTUALNEJ NIERÓWNOŚCI W UWAGI NA INNĄ AKTYWNOŚĆ, NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ, WYKLUCZENIE CZY PŁEĆ.
CZYM JEST PLAC RÓWNOPRAWNY?
II ETAP / wyobrażamy / analizujemy
FAZA I / wyobraż
FAZA II / zbadaj
FAZA III / zbuduj
WNIOSKI
III ETAP / projektujemy
ANALIZA PROCENTOWA UDZIAŁU TRZECH STREF Z PODZIAŁEM NA KATEGORIE WIEKOWE
USYTUOWANIE STREF OPARTE NA ISTNIEJĄCYCH WARUNKACH ZAGOSPODAROWANIA DZIEDZIŃCA – STREFA AKTYWNA W MIEJSCU ISTNIEJĄCEGO BOISKA; STREFA NATURY I SPOKOJU W MIEJSCU ISTNIEJĄCEGO ZADRZEWIENIA. STREFA MIESZANA POŁOŻONA W CENTRALNEJ LOKALIZACJI, JEST ŁĄCZNIKIEM DWÓCH POZOSTAŁYCH STREF
CIĄG RÓWNOPRZESTRZENNY
CIĄG RÓWNOPRZESTRZENNY JEST TO ŚCIEŻKA, KTÓRA SWOBODNIE PRZECHODZI PRZEZ WSZYSTKIE STREFY DZIEDZIŃCA. SŁADA SIĘ Z MALEJ PĘTLI I DUŻEJ PĘTLI (PRZECHODZĄCEJ PRZEZ MAŁY DZIEDZINIEC W CELU JEGO WŁĄCZENIA W CALA STRUKTURĘ PRZESTRZENI OTWARTYCH SZKOŁY.
250 M = CIĄG RÓWNOPRZESTRZENNY
BIBLIOTEKA ELEMENTÓW
RUCH I PSYCHOMOTORYKA
BIBLIOTEKA ELEMENTÓW
WOLNOŚĆ I EKSPERYMENTOWANIE
BIBLIOTEKA ELEMENTÓW
NATURA I INTYMNOŚĆ